Στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, είδαμε στις προβολές on line την ταινία επιστημονικής φαντασίας με τίτλο «Μην αφήνεις τον ήλιο» της Ελβετίδας Jacqueline Zünd.
Ο Γιόνα (Levan Gelbakhiani), υπάλληλος μιας εταιρείας που προσφέρει υπηρεσίες συντροφιάς σε απελπισμένους ανθρώπους (εφαρμόζεται στην Ιαπωνία), υποδύεται ρόλους βοηθώντας συνανθρώπους που τους λείπει ο άνθρωπος που είχαν ανάγκη. Παριστάνει τον πεθαμένο γιο ηλικιωμένου ζευγαριού, για να τους προσφέρει παρηγοριά με την ψευδαίσθηση…, κάνει παρέα σε μια νεαρή νέγρα, προσλαμβάνεται από την Κλόε (Agnese Claisse), νεαρή μητέρα, για να παίζει το ρόλο του πατέρα για τη μικρή της κόρη Νίκα (Maria Pia Pepe), αν και η μικρή δηλώνει πως δεν χρειάζεται πατέρα, τον δέχεται όμως ως καλό φίλο, που τη συνοδεύει και κάνουν παρέα.
Σε μια μελλοντική εποχή στη γη και σε δυστοπικό περιβάλλον, σε μια κάποια πόλη του κόσμου, όλα σχεδόν λειτουργούν τη νύχτα, τα σχολεία λειτουργούν νύχτα, στη θάλασσα κολυμπούν νύχτα, οι άνθρωποι μοιάζουν πλέον με τα νυχτόβια πουλιά, ενώ από ηχεία τα χαράματα ανακοινώνεται η επικείμενη ανατολή του ήλιου, σαν απειλή, και η οδηγία για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους να επιστρέψουν και να παραμείνουν στα σπίτια τους μέχρι τη δύση του, οι δρόμοι κατά τη διάρκεια της μέρας είναι εφιαλτικά αδειανοί, κάτι που θυμίζει όσα ζήσαμε σε όλο τον κόσμο λίγα χρόνια πριν με το lockdown λόγω Covid. Μια ανακοίνωση στην τηλεόραση προειδοποιεί πως η θερμοκρασία θα ανέλθει στους 66-68ο Κελσίου τη μέρα και τη νύχτα θα πέσει στους 48ο! «Ξέρεις, όταν ήμουν στην ηλικία σου, όλοι αγαπούσαν τον ήλιο» λέει ο Γιόνα στη μικρή.
Όμως όσο κι αν ο Γιόνα προσφέρει υπηρεσίες σε άλλους, για να ευκολύνει τη ζωή τους, ποιος θα προσφέρει στον ίδιο, όταν οι νύχτες του δαπανώνται για τους άλλους, εκείνος ζει μια μοναχική ζωή, τις μέρες συνήθως κοιμάται, του λείπει ο ήλιος και ό,τι θα έφερνε φως στη ζωή του; Μοναξιά και κενό μέσα του και αισθάνεται να πνίγεται! Αρχίζει να τον τρομοκρατεί αυτό και να αρνείται τον τρόπο ζωής που κάνει ως υπάλληλος συντροφιάς. Τον αναζήτησε η μικρή Νίκα, να του προσφέρει εκείνη παρέα. Αποζητά απελπισμένα βοήθεια από άτομα που πριν εκείνος βοηθούσε.
Οι άνθρωποι απελπισμένα ζητούν τη θαλπωρή των σχέσεων σε ένα παιγνίδι που βλέπουμε, σε επανάληψη κατά διαστήματα, να αγκαλιάζονται στιγμιαία και να αποχωρίζονται πάλι και πάλι, μέσα στη νύχτα (στο σκοτάδι της ζωής τους)! Ένα μάθημα αγκαλιάς, αλλά σαν πάλη μοιάζει!… Οι άνθρωποι παιδεύονται να ανακτήσουν συναισθήματα και ανθρώπινες σχέσεις και εκπαιδεύονται γι’ αυτό!
Ο Γιόνα θα αφεθεί να εκτεθεί στον ήλιο, στο φως, αποφεύγοντας το μαύρο της ζωής του, μέχρι το φως να κάψει όλο το εκτεθειμένο σώμα του, το φως να κάψει το μέσα του σκοτάδι. Μια αγκαλιά αποζητούσε, όχι σαν τις υπηρεσίες που πρόσφερε, μια αγκαλιά από κάποιον που τον νοιάζεται πραγματικά, αυτό θα το βρει;…
«…Έλα μια νύχτα όπως παλιά
Να ξεχαστεί η ψυχή μας
Δώσ’ μου και μια αγκαλιά
Μια αγκαλιά δική μας…»
[Η δική μας γλώσσα, Μίλτος Πασχαλίδης]
Η καταστροφή του περιβάλλοντος από τον ίδιο τον άνθρωπο θα καταστρέψει τη ζωή στον πλανήτη μας, ανάλογα με τη μοναξιά και την αλλοτρίωση των διαπροσωπικών σχέσεων που έχει σε μεγάλο βαθμό συντελεστεί με τον σύγχρονο τρόπο και ρυθμό της ζωής στην καταναλωτική καπιταλιστική κοινωνία στην οποία ζούμε.
Σκάλες με πολύπλοκο αρχιτεκτονικό σχέδιο ανεβαίνει καθημερινά για το σπίτι του ο Γιόνα, σε γυάλινο λαβύρινθο έψαχνε να βρει την έξοδο με τη μικρή Νίκα, ευφυείς συμβολισμοί της πολυπλοκότητας των ανθρώπινων σχέσεων.
Η ταινία παρουσιάστηκε σε παγκόσμια πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Locarno.
Παναγιώτης Χαλούλος
