Η Θέλγια Πετράκη είναι μια περίπτωση δημιουργού. Φαίνεται ότι μπροστά στο όραμα που έχει για τον κινηματογράφο δεν κάνει εκπτώσεις, ρισκάρει, πηγαίνει μέχρι τέλους την έμπνευσή της, συγκροτεί ένα δικό της σύμπαν.

Η τελευταία της ταινία μικρού μήκους, «Bella», μια πολύ ιδιαίτερη απόδοση της τελευταίας έντονα πολιτικοποιημένης εποχής, αυτής των ‘80ς, ξετυλίγεται μέσα από τα γράμματα της Άνθης, μιας γυναίκας που κοπιάζει για τα πάντα, και καταφέρνει τα πάντα. Η κινηματογράφηση δεν μοιάζει με καμία άλλη ταινία, ο νοσταλγικός τόνος πλημμυρίζει τις εικόνες, η Έλενα Τοπαλίδου είναι – ακόμα μία φορά – εκπληκτική. Και αν κάποιος θεωρεί την «Bella», ταινία – έκπληξη, ίσως θα έπρεπε να ρίξει μια ματιά στις προηγούμενες ταινίας της Θέλγιας. Αναφερόμαστε στο βραδυφλεγές «Η Χέλγκα είναι στο Λούντ» (2016), το αποκαλυπτικό «Εγώ και οι Άλλοι» (2015), το ευφυές Pray (2012).

H «Bella» βραβεύτηκε με τον Χρυσό Διόνυσο στο 43ο Φεστιβάλ Δράμας, με το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας ενώ συμμετείχε και βραβεύτηκε σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού.

Η Θέλγια Πετράκη μας μίλησε για τις ταινίες της, για τα σχέδιά της, για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει το παρελθόν και το παρόν.

– Ποιά ήταν η πηγή έμπνευσης για την Bella;

Τα γράμματα της Άνθης  και η παιδική μου ηλικία. 

– Είναι μια ταινία που ταυτοχρόνως με τη νοσταλγία για τα ‘80s, μιλάει και για τα προβλήματα εκείνης της γενιάς, μέσα από τα γράμματα της Άνθης. Υπάρχει μια γλυκόπικρη γεύση στο τέλος. Τελικά, ήταν καλύτερα τότε ή τώρα; Ή θεωρείς ψευτοδίλημμα μια τέτοια ερώτηση;

Τα ’80s, η μεταπολίτευση, το ΠΑΣΟΚ, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, σιγουρά μας αφήνουν μια γλυκόπικρη αίσθηση, διότι τότε παρόλα τα προβλήματα, υπήρχε η ελπίδα ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος. Μετά την επίπλαστη ευεξία των ’90s, επήλθε η παγκόσμια κρίση που βιώνουμε τα τελευταία περίπου 10 χρόνια. Μέσα σε αυτή την κρίση ο κόσμος φαίνεται πιο κουρασμένος και πιο απογοητευμένος από ποτέ, είναι κάπως σαν να έχει παραιτηθεί. Αυτή η παραίτηση με προβληματίζει ιδιαίτερα.

– Η αισθητική απόδοση της εποχής είναι άψογη. Μπορείς να μας πεις δυο λόγια για τον τρόπο με τον οποίο δουλέψατε στην κινηματογράφηση και στο στήσιμο;

Ευχαριστούμε πάρα πολύ! Κάναμε κάποιες επιλογές που μας βοήθησαν να αποδώσουμε τα ’80s. Χρησιμοποιήσαμε φορμάτ αναλογικά. Τα κοστούμια, οι χώροι, τα props, οι ήχοι, οι μουσικές, ήταν της εποχής. Πιστεύω όμως, ότι βοήθησε και το κείμενο που βασίστηκε στα γράμματα της Άνθης, από το οποίο διατήρησα πολλές εκφράσεις του τότε. Και τέλος, η ερμηνεία της Έλενας Τοπαλίδου ήταν καθοριστική. Η απόδοσή της ήταν τόσο πειστική, που θα μπορούσε να πει κανείς ότι όντως πρόκειται για μια γυναίκα του 1980 που τη βιντεοσκόπησε  ο γιος της με μια VHS.

– H Bella έχει κατακτήσει τον Χρυσό Διόνυσο στο Φεστιβάλ Δράμας, το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, βραβεύτηκε στο Visions du Réel, στο Oberhausen. Τι σημαίνει για εσένα αυτή η εκπληκτική πορεία της ταινίας σου;

Δουλέψαμε σκληρά, περάσαμε πολλές απογοητεύσεις και πολλές δυσκολίες, με άλλα λόγια εξαντληθήκαμε. Τα βραβεία λοιπόν και η αποδοχή του κόσμου μας δίνουν δύναμη και ενέργεια για να συνεχίσουμε.

– Στο Pray δεν μαθαίνουμε ποιο ήταν το έγκλημα που διέπραξε το κορίτσι. Σε έναν κόσμο που η αδιαφορία – ακόμα και από οικεία πρόσωπα – κυριαρχεί, έχει κάποια σημασία;

Δεν έχει σημασία, όχι. Γιατί το κύριο έγκλημα είναι η αδιαφορία  της κοινωνίας…

Μια κοινωνία που αδιαφορεί, που δεν διεκδικεί το σωστό και το δίκαιο, είναι μια κοινωνία με αίσθηση αναξιότητας και με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Η αδιαφορία είναι μια αυτοκαταστροφική επιλογή.

– Η καφκική συνθήκη που χρησιμοποιείς, μια παράλογη τιμωρία από μια αρχή που δεν μπορεί να αμφισβητήσει ο καταδικασμένος, αφορά τα αδιέξοδα που συναντούν οι νέοι άνθρωποι στην κοινωνία;

Αφορά το αδιέξοδο που εν δυνάμει, ζούμε όλοι μας στις σύγχρονες κοινωνίες. Αυτή η συνθήκη, στην πιο ακραία της  μορφή, μοιάζει να είναι η «καταδίκη» του George Floyd σε ασφυξία.

– Στις ταινίες σου – αν εξαιρέσουμε το «Me and the Others» – παρόλο που οι ιστορίες είναι πολλές φορές τραγικές – εντοπίζουμε χιούμορ το οποίο δεν είναι άμεσο, αλλά πηγάζει μέσα από αυτά που βιώνουν οι ήρωές σου – χαρακτηριστικό το ξέσπασμα του ψυχαναλυτή στο «Η Χέλγκα είναι στο Λουντ». Ακόμα και στις πιο σοβαρές καταστάσεις υπάρχει κάτι αστείο;

– Κυρίως στις πιο τραγικές καταστάσεις υπάρχει πάντα κάτι αστείο, διότι κωμωδία ίσoν δράμα συν-χρόνος.

– Βασίστηκες στα γράμματα της Άνθης για τη «Bella», θα προσάρμοζες κάποιο λογοτεχνικό έργο;

Ναι φυσικά.

– Ποιού λογοτέχνη το έργο πιστεύεις ότι προσφέρεται για μεταφορά στη μεγάλη οθόνη ή θεωρείς ότι έχει κινηματογραφική γραφή;

Θα ήθελα πάρα πολύ να δω στο σινεμά, Μαργαρίτα Καραπάνου.

– Γράφεις πολλά σενάρια μαζί ή αφοσιώνεσαι σε ένα project;

Προσπαθώ να αφοσιώνομαι σε ένα, αλλά πάντα κάτι προκύπτει και παρεμβάλλονται και άλλες ιδέες.

– Θέλεις να μας πεις ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;

Βρίσκομαι στο στάδιο χρηματοδότησης της πρώτης μου μεγάλου μήκους.

– Από ποιόν θα ήθελες να πάρουμε την επόμενη συνέντευξη (Σκηνοθέτη ή σχετικό με τον κινηματογράφο);

Από την Ζακλίν Λέντζου.

Leave a comment