“Ασχολείσαι με αληθινές καταστάσεις αλλά δεν υπάρχει διάλογος”
Τρία χρόνια μετά το ChungKuo – Cina, ο Μικελάντζελο Αντονιόνι μας δίνει το 1975 το Επάγγελμα: Ρεπόρτερ (αυθεντικός τίτλος: Professione: reporter). Μετά το ντοκιμαντέρ για τη μαοϊκή Κίνα, στα πρώτα καρέ του Επάγγελμα: Ρεπόρτερ (αλλά και σε όλη τη διάρκεια της ταινίας) διαφαίνεται μια ντοκιμαντερίστικη διάθεση η οποία εναλλάσσεται με την περιπλάνηση του ήρωα και το μυστήριο που αιωρείται στο πρώτο μισό της ταινίας.
Ένας πολιτικός ρεπόρτερ (Τζακ Νίκολσον) κυριολεκτικά παρατά την μέχρι τότε ζωή του, που κατά κύριο λόγο ορίζεται από τη δουλειά του, τη γυναίκα του (Jenny Runacre) και το υιοθετημένο παιδί τους, και παίρνει την ταυτότητα ενός άνδρα ο οποίος εμπλέκεται σε λαθρεμπόριο όπλων προς τους αντάρτες κάποιας αφρικανικής χώρας. Τότε, ξεκινά μια ακόμα μεγαλύτερη περιπλάνηση για εκείνον. Σε αυτήν την περιπλάνηση θα έχει συνοδοιπόρο μία νέα κοπέλα (Maria Schneider) με την οποία τυχαία θα συναντηθούν στο Λονδίνο αλλά και στο Μέγαρο Γκουέλ του Γκαουντί στη Βαρκελώνη. Η γυναίκα του, με την οποία δεν διατηρούσαν καλές σχέσεις, όταν καταλάβει τι έχει συμβεί, προσπαθεί να του διαμηνύσει ότι κινδυνεύει όμως εκείνος φαίνεται να έχει κάνει την επιλογή του σχετικά με την υπόλοιπη ζωή του.
Ο Αντονιόνι στο Επάγγελμα: Ρεπόρτερ αποτυπώνει ακόμα μια φορά το υπαρξιακό αδιέξοδο και τη διάθεση για φυγή, ενώ επανεισάγει και το ζήτημα της ταυτότητας που είχαμε συναντήσει και στην Κόκκινη Έρημο. Χαρακτηριστικό στοιχείο της αφήγησης είναι η ελευθερία με την οποία υφαίνεται, τόσο σε σχέση με τον χρόνο (στο ίδιο πλάνο αλλάζει ο χρόνος, κάτι που κάνει την ίδια χρονιά και ο Αγγελόπουλος στο Θίασο) όσο και με τις πληροφορίες προς το θεατή (αλλού παντογνώστρια αφήγηση, αλλού όχι). Το ενδιαφέρον τού Αντονιόνι για την αρχιτεκτονική είναι έντονο και σε αυτή την ταινία. Η κάμερα αναδεικνύει τους αρχιτεκτονικούς όγκους του Γκαουντί ενώ στο τέλος ο ήρωας φαίνεται να έχει επιστρέψει σε ένα τοπίο που μοιάζει πολύ στο αφρικανικό των πρώτων σεκάνς με τις χωμάτινες εκτάσεις και τα χαμηλά κτίρια της ισπανικής υπαίθρου. Η έρημος πλέον βρίσκεται στα κάδρα του Αντονιόνι ως φυσικό τοπίο.
“Ασχολείσαι με αληθινές καταστάσεις αλλά δεν υπάρχει διάλογος”. Αυτή είναι η απάντηση της γυναίκας του πρωταγωνιστή όταν την ρωτά πώς της φάνηκε η συνέντευξη που μόλις πήρε από τον πρόεδρο της επίμαχης αφρικανικής χώρας. Θα μπορούσε να είναι ένα σχόλιο για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα μέσα, όμως μάλλον πρόκειται για μία δήλωση σχετικά με την αδυναμία επικοινωνίας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Η αποξένωση λοιπόν στο σινεμά του Αντονιόνι δεν περιορίζεται στο πλαίσιο της περίφημης τριλογίας του αλλά θίγεται στο σύνολο της φιλμογραφίας του και σαφώς στο Επάγγελμα: Ρεπόρτερ
Ανδρέας Άννινος