Σκηνοθεσία: Τόμας Βίντερμπεργκ
Σενάριο: Τόμας Βίντερμπεργκ, Τομπίας Λίντχολμ
Παίζουν: Μαντς Μίκελσεν, Τόμας Μπο Λάρσεν, Μάγκνους Μίλανγκ
Παραγωγή: Δανία – Σουηδία – Ολλανδία, 2020
Διάρκεια: 1 ώρα 57 λεπτά
Η ταινία του Τόμας Βίντερμπερκ, σκηνοθέτη των αριστουργηματικών Festen (1998) και Jagten (2012) έχει προκαλέσει συζητήσεις, κυρίως λόγω της βράβευσής της ως Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία 2020 από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. Εκεί, κατέκτησε άλλα τρία βραβεία (Καλύτερος Ευρωπαίος Σκηνοθέτης, Καλύτερος Ευρωπαίος Σεναριογράφος, Καλύτερος Ευρωπαίος Ηθοποιός για τον Μαντς Μίκελσεν.
Πρόκειται για μια ιστορία τεσσάρων καθηγητών, οι οποίοι αποφασίζουν να πειραματιστούν πάνω στη θεωρία του σουηδού ψυχιάτρου Φιν Σκέρντερουντ, σύμφωνα με την οποία, καθώς οι άνθρωποι γεννιούνται με ένα έλλειμα αλκοόλ 0.05 % στο αίμα τους, αυτό πρέπει να ισοσταθμίζεται με καθημερινή κατανάλωση αλκοόλ έως την τιμή αυτή. Η διαδικασία αυτή υποτίθεται ότι θα τους κάνει περισσότερο λειτουργικούς και δημιουργικούς.
Φαίνεται ότι αυτό είναι το ζητούμενο για τον Μάρτιν (Μαντς Μίκελσεν), ο οποίος έχει φανερά σημάδια αυτολύπησης και παραίτησης από τη ζωή. Οι τέσσερις καθηγητές ξεκινούν το πείραμα, που φαίνεται να πηγαίνει καλά, όμως η παραβίαση των ορίων που θεσπίζει η θεωρία, δεν αργεί να έρθει. Έτσι, η κατάληξη δεν είναι κάποια επιβεβαίωση ή απόρριψη της θεωρίας, αλλά η αδυναμία να πραγματοποιηθεί το πείραμα αυτό – τουλάχιστον από τη συγκεκριμένη τετράδα. Τα νιάτα τους έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, και το περιβάλλον τους έχει άλλες απαιτήσεις από αυτούς. Γι αυτό, δημιουργείται μια συμπάθεια προς τους ήρωες, αρκετά γλυκερή, και, εν πάση περιπτώσει, μακριά από την περίπλοκη σχέση του θεατή με τους σκοτεινά εμπνευσμένους χαρακτήρες, που μας έχει συστήσει στο παρελθόν ο σκηνοθέτης.
Ο Βίντερμπεργκ, με το γνωστό του ύφος, ακολουθεί τους ήρωές του με την κάμερα στο χέρι, έχοντας πραγματική αγωνία για την πορεία του πειράματός τους, αλλά και για την πορεία του βίου τους. Οι διαψευσμένες προσδοκίες, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, η απογοήτευση και ,εν τέλει, η αλήθεια, βγαίνουν στην επιφάνεια και αλλάζουν της ζωή τους. Το ερώτημα που τίθεται είναι: τι πήγε στραβά; Όχι, όμως, για το πείραμα, αλλά για τη διαδρομή τους. Και η απάντηση είναι σαφής: η ζωή προχωρά με ενέργεια, με ζωτικότητα, απελευθερώνοντας τον πραγματικό εαυτό τού καθενός, χωρίς όμως την απώλεια ελέγχου.
Εν τέλει, η ταινία θέτοντας απλές ερωτήσεις και δίνοντας εξίσου απλές απαντήσεις ξεφεύγει από την γραφικότητα, για την οποία θα μπορούσαμε, υπό άλλες συνθήκες, να την κατηγορήσουμε. Έχει μια γοητευτική απλότητα η γραφή της, αρκετό χιούμορ και, σίγουρα, έναν πρωταγωνιστή που βγάζει μάτια. Η τελευταία της σκηνή δε, είναι απολαυστική.
Ανδρέας Άννινος
