Σκηνοθεσία: Matteo Garrone
Πρωταγωνιστούν: Marcello Fonte, Edoardo Pesce, Nunzia Schiano
Διάρκεια: 103′
Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού (Μαρσέλο Φόντε) | Φεστιβάλ Καννών 2018
Βραβείο Palm Dog | Φεστιβάλ Καννών 2018
Υποψήφιο για Βραβείο BAFTA Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας | Βραβεία BAFTA 2019
Ο Mateo Garone επιχειρεί να μας συστήσει σε μία παρακμάζουσα και ομιχλώδη Ιταλία, όπως λίγοι Ιταλοί σκηνοθέτες έχουν καταφέρει στο παρελθόν. Το Dogman, το οποίο δεν θυμίζει σε τίποτα κλασικό ιταλικό κινηματογράφο, έρχεται να υπογραμμίσει, ότι ταινίες σαν το “Brutti, Spochi e Cattivi” (Etorre Scola), δεν ήταν απλά μία παρένθεση στο χρονικό προτσές του ιταλικού κινηματογράφου, αλλά μάλλον κάτι σαν αφετηρία. Οι διαφορές με τα διαμάντια του Scola, είναι ότι στον Garone δεν βλέπουμε ίχνος χιουμοριστικής διάστασης και πολυλογίας. Τα πλάνα είναι πορτρέτα της πραγματικότητας, γοητευτικά στην απλότητά τους, και οι διάλογοι απλοί, και λιτοί, όπως κανείς θα φανταζόταν την ζωή στον Ιταλικό νότο.
Σε αυτό το σκηνικό λοιπόν όλα μοιάζουν εξαιρετικά νωχελικά και στάσιμα. Την ίδια στιγμή, η υπόκωφη ένταση του εσωτερικού κόσμου των πρωταγωνιστών, είναι τόσο έντονη που είναι αδύνατον κανείς να μην σταθεί στους συμβολισμούς που ο σκηνοθέτης μας καλεί, με μεγάλη μαεστρία, να σταθούμε. Η αντίφαση μεταξύ περιβάλλοντος και ψυχισμού εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό τον σκοπό της, θέλοντας σαφώς να καταδείξει ότι σε τούτο τον κόσμο τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται
Σε έναν μικρόκοσμο, ο οποίος αντανακλά τις παρακμασμένες δυτικές μικροκοινωνίες , οι οποίες αδυνατούν να βρουν αξιακούς και πολιτισμικούς κώδικες επικοινωνίας, ο ευτελισμός της ανθρώπινης ύπαρξης και η αυτοκαταστροφή μοιάζουν να είναι οι μόνες διέξοδοι.
Ως εδώ, κάποιος μπορεί να σκεφτεί, ότι τέτοιου είδους κοινωνικά σχόλια, συναντώνται σε αρκετές ταινίες . Εδώ ξεκινά η έκπληξη που μας επιφυλάσσει ο Garone. Το άλμα που επιχειρεί είναι εντυπωσιακό καθώς επιχειρεί να δείξει πως το καλό και το κακό δεν είναι κάτι το οποίο υπάρχει γενικά και αόριστα εντός κοινωνίας, αλλά διαδραματίζεται με ακόμα σκληρότερους όρους εντός μας, δημιουργώντας καταστροφικά δυναμικά στην σχέση με τον εαυτό και τους γύρω μας.
Αυτά τα δυναμικά, τα συναντάμε και στην σχέση του πρωταγωνιστή Marcelo (Marcelo Fonte) με έναν σκληρό οριακά μανιακό τύπο τον Simoncino (Edoardo Pesche). Η σχέση αυτή αποτελεί την οδό στην οποία ο Garone, χτίζει την ιστορία του. Ο Marcelo, είναι ένας γκρουμερ σκύλων, φυσιογνωμικά άκακος και εσωστρεφής, αφοσιωμένος στην δουλειά του και την κόρη του. Στην αντίπερα όχθη, ο Simoncino είναι ένας νεαρός με φανερή απουσία ενσυναίσθησης, βίαια ένστικτα και μπλεγμένος σε όλα τα είδη παρανομίας. Κοινός τόπος και των δύο: η κοκαΐνη. Μέσω αυτής, δημιουργείται μία σαδομαζοχιστική σχέση, με ολέθριες και για τους δύο συνέπειες. Ο Simoncino, διαθέτοντας σωματική υπεροχή αναγκάζει τον Marcelo να συμμετέχει σε μία σειρά από ριψοκίνδυνες αποστολές, μη μπορώντας ο τελευταίος να αντιδράσει ουσιαστικά.
Η φανερή απουσία θεσμών και αξιών, σε ένα περιβάλλον στο οποίο κυριαρχεί το λούμπεν στοιχείο και ο μικροαστισμός, κατά τον Garone, είναι η αφετηρία της καταστροφής. Η καταστροφή, έρχεται μέσα από το αδιέξοδο αλλά ταυτόχρονα και την ευχαρίστηση που προσφέρουν οι σαδομαζοχιστικές σχέσεις, των οποίων η θέαση από τους υπόλοιπους δεν αποτελεί κάτι αξιοπερίεργο, αλλά κάτι το οποίο έχει γίνει σχεδόν νόρμα. Ο Μαρσέλο όχι μόνο δεν αντιστέκεται, αλλά καταλήγει στην φυλακή προκειμένου να μην προδώσει τον Simoncino, ύστερα από μία ληστεία.
Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει. Ο εγκλεισμός και η στέρηση της ελευθερίας, λειτουργεί σαν καθρέφτης της προηγούμενης ζωής του Μαρσέλο, επιδρώντας σαρωτικά μέσα του. Η φυλακή γίνεται οδηγός επιβίωσης στον εξωτερικό κόσμο, κάτι που μοιάζει να είναι ένα σχόλιο του Garone για την εξέλιξη της σημερινής κοινωνίας. Ο ισχυρός καθορίζει τις εξελίξεις μόνο όταν ο ανίσχυρος βρίσκεται σε σύγχυση και σε ανημποριά. Τελικά η δικαιοσύνη θα αποδοθεί αλλά με όρους “ζούγκλας”, έχοντας συνθλίψει την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ύπαρξης, διαγράφοντας οριστικά κάθε ευκαιρία ουσιαστικής επανένταξης.
Σε αυτό το βαθιά απαισιόδοξο σκηνικό, ο Garone προειδοποιεί: Το κακό και το καλό δεν είναι έξω από τους ανθρώπους αλλά μέσα τους. Τα πάντα χτίζονται ή κατεδαφίζονται, ανάλογα με τον τρόπο που κανείς καταλαβαίνει και βιώνει τούτες τις δημιουργικές και συνάμα καταστροφικές δυνάμεις μέσα του. Ο κόσμος των αντιφάσεων είναι παρών σε οτιδήποτε κινείται εντός κοινωνικής πραγματικότητας, επηρεάζοντας, σε πρώτο χρόνο, το συλλογικό και ατομικό ασυνείδητο, και σε δεύτερο χρόνο την συμπεριφορά των ανθρώπων.
Φίλιππος Αλτανόπουλος
