του ΣΙΝ-ένοχου
Νικολάου Ε. Καββαδία
Μεγάλη Πέμπτη γιά τους Ορθοδόξους και, τελικά – διόλου τυχαία – αποφασίσω να γράψω δυό γραμμές γιά το ντοκυμανταίρ, που εδώ και δέκα μέρες, από την στιγμή, που το είδα, δεν με αφήνει να ησυχάσω. “Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο αίρων τις αμαρτίες του κόσμου”, σήμερα είναι και η καταλληλότερη ημέρα να γράψω γιά το εξαιρετικό “Ένας Μαύρος Ιησούς” του Ιταλού σκηνοθέτη (αλλά και μοντέρ, διευθυντή φωτογραφίας και πολλά άλλα) Luca Lucchesi.
Η Siculiana είναι μιά μικρή παραθαλάσσια πόλη στην Επαρχία του Agrigento (πρόκειται γιά τον αρχαίο Ελληνικό Ακράγαντα. Να σημειώσω, ότι το ιστορικό κέντρο της πόλης του Αγκριτζέντο ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO) με όλες κι όλες 4.500 ψυχές να της έχουν απομείνει.
Η πλειοψηφία των κατοίκων της Σικουλιάνας μετανάστευσαν – οι περισσότεροι στην Γερμανία – προς αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Σχεδόν όλοι επιστρέφουν την 3η Μαΐου γιά να αποτίσουν φόρο τιμής, να προσκυνήσουν και να ζητήσουν την ευλογία του Προστάτη της πόλης, που δεν είναι άλλος από τον “Μαύρο Εσταυρωμένο”, το εντυπωσιακό γλυπτό του οποίου κοσμεί από το 1681 την Εκκλησία της πόλης.
Στις 3 κάθε Μάη, λοιπόν, οι πιστοί βγάζουν τον “Μαύρο Εσταυρωμένο” από την Εκκλησία και τον μεταφέρουν σε όλη την πόλη.
Είναι συγκλονιστικές οι εικόνες ηλικιωμένων, κυρίως, ανθρώπων, που δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην περιφορά κι από τα μπαλκόνια των χαμηλών σπιτιών τους αγγίζουν το σώμα του “Μαύρου Εσταυρωμένου”.
Η Σικουλιάνα, όμως, εκτός από τον “Μαύρο Ιησού” της, τα τελευταία χρόνια, απέκτησε και μαύρους – νέοι Αφρικάνοι στην πλειοψηφία τους – κατοίκους, που διά της θαλάσσης και με τεράστιους κινδύνους αναζήτησαν ένα καλύτερο αύριο.
Προσέξτε τώρα τι τρομερό σενάριο γράφει η ζωή και ο, γεννημένος στo Παλέρμο Λουκέζι, εύλογα το μετατρέπει σε εξαιρετικές κινούμενες εικόνες: μπορεί οι κάτοικοι (εναπομείναντες και μεταναστεύσαντες) της μικρής Σικουλιάνας να ξέρουν καλά τι σημαίνει μετανάστευση και, πάνω απ΄όλα, λατρεύουν και έχουν σαν Προστάτη Άγιό τους έναν…”Μαύρο Εσταυρωμένο”, αλλά τους μαύρους μετανάστες δεν τους θέλουν στην πόλη τους!
Στην αρχή της ταινίας βλέπουμε δυό από τους νεαρούς μαύρους μετανάστες να συζητούν αντικρύζοντας την θάλασσα, που, μαζύ με την ανάγκη, τους έφερε σε τούτη την παράξενη πόλη.
Στα λόγια του ενός βρίσκουμε όλη την αλήθεια της ταινίας, αλλά και κάτι πιό βαθύ – αυτό, που σε μετατρέπει από “κύμβαλον αλαλάζον” σε Άνθρωπο, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος, αλλά σύμφωνα με το χρώμα της Ψυχής σου.
“Σε αυτή την πόλη υπάρχει ένα ‘Αγαλμα του “Μαύρου Ιησού”. Αλλά υπάρχει κι ένα Κέντρο Μεταναστών. Οι μαύροι άνθρωποι ζουν εκεί. Το αστείο είναι, ότι οι ντόπιοι δεν συμπαθούν τους μαύρους ανθρώπους, αλλά λατρεύουν τον Μαύρο Ιησού! Αγαπούν ένα μαύρο κομμάτι ξύλου, αλλά όχι τους ζωντανούς μαύρους ανθρώπους! Είναι ανεξήγητο!”, λέει ο ένας νεαρός μαύρος μετανάστης στον άλλο.
Αυτό το περισσότερο οξύμωρο και λιγότερο ανεξήγητο έρχεται να αναδείξει με τον δικό του εξαιρετικό τρόπο ο σκηνοθέτης Luca Lucchesi. Και το κάνει με τον ομορφότερο τρόπο, μέσα από την ιστορία του 19χρονου Γκανέζου ‘Εντουαρντ, ο οποίος αποφασίσει να απαντήσει στο οξύμωρο με τον πιό ανθρώπινο και δυναμικό τρόπο: με την βοήθεια του δασκάλου του στα Ιταλικά, συναντάει τον Πατέρα της Εκκλησίας και, με σπασμένα Ιταλικά, ζητεί να συμμετάσχει στην επόμενη περιφορά του “Μαύρου Εσταυρωμένου”.
Ο Πάτερ, αφού βρει το αίτημά του απόλυτα λογικό, τον διαβεβαιώνει ότι θα το υποστηρίξει στην Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη γιά την Περιφορά.
Θα σας αφήσω με την περιέργεια γιά τι, τελικά, (απ)έγινε με το αίτημα κι εάν, τελικά, ο Έντουαρντ σήκωσε στις πλάτες του και περιέφερε στην μικρή πόλη της Σικελίας τον “Μαύρο Εσταυρωμένο”.
Κανονικά, θα έπρεπε να σταματήσω εδώ την αναφορά μου σε αυτό το εξαιρετικό ντοκυμανταίρ.
Θα προσθέσω μόνο λίγες γραμμές για τον σκηνοθέτη και θα σας παραπέμψω στους συνδέσμους, που, στο τέλος, παραθέτω. Εκεί θα βρείτε – σχεδόν – τα πάντα.
Με αφορμή την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας στο Φεστιβάλ Ντοκυμανταίρ της Λειψίας τον περασμένο Οκτώβριο (https://www.dok-leipzig.de/en/film/black-jesus/archive), ο σκηνοθέτης έδωσε μιά πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο Screen Daily (https://www.screendaily.com/features/luca-lucchesi-on-his-deeply-personal-feature-debut-a-black-jesus/5154445.article).
Ο γεννημένος στο Παλέρμο σκηνοθέτης εξηγεί, ότι, αρχικά, δεν είχε την πρόθεση να κάνει μιά ταινία, αλλά ένα ιδιωτικό, πολύ προσωπικό και διόλου τουριστικό βίντεο, γιά να τιμήσει την μνήμη του πατέρα του Τανίνο, που πέθανε το 2017.
Ο πατέρας του σκηνοθέτη καταγόταν από την Σικουλιάνα και πολλές φορές σήκωσε στην πλάτη του τον “Μαύρο Ιησού” στην Περιφορά της 3ης Μαΐου. ‘Ετσι, ένα απόγευμα, ο σκηνοθέτης βρέθηκε στην Εκκλησία, στην κορυφή της πόλης, και αντίκρυσε ένα – σουρρεαλιστικό όπως το χαρακτηρίζει – θέαμα: μέσα στην Εκκλησία μιά ομάδα νεαρών μαύρων μεταναστών προσεύχονταν γονατιστοί στον “Μαύρο Ιησού”, την ίδια στιγμή, που έξω στην πόλη γίνονταν διαδηλώσεις γιά να “κλείσει” το Κέντρο Φιλοξενίας και να φύγουν οι μετανάστες από την πόλη!
Λέει και πολλά άλλα ενδιαφέροντα σε αυτήν την συνέντευξη ο Lucchesi, γι’ αυτό και σας προτρέπω να την διαβάσετε.
Κλείνοντας, δεν μπορώ παρά να σημειώσω το γεγονός, ότι η ταινία είναι μιά παραγωγή της Road Movies, του (κάποτε φοβερού και τρομερού) Wim Wenders.
Γεγονός, διόλου τυχαίο, αφού o Lucchesi συνεργάζεται σε σταθερή βάση, τόσο με τον Wim Wenders, όσο και με την ανιψιά του Hella Wenders.
Μάλιστα, όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης αποκαλύπτει, ο Wenders ήταν εκείνος, που τον συμβούλευσε, εκτός από την σκηνοθεσία να αναλάβει και την διεύθυνση φωτογραφίας της ταινίας του, έτσι ώστε να διατηρήσει την απαιτούμενη επαφή, τόσο με τους ήρωες, όσο και με την ιστορία της ταινίας.
(το ντοκυμανταίρ “A Black Jesus” είχα την ευκαιρία να το δω σαν διαπιστευμένος δημοσιογράφος του cinepatra.gr στο 19o Φεστιβάλ Ντοκυμανταίρ Κοπεγχάγης – CHP:DOX 2021, στο οποίο θα αναφερθώ λεπτομερώς σε μελλοντικό άρθρο μου)
A BLACK JESUS
Director: Luca Lucchesi
Idea: Luca Lucchesi, Hella Wenders
Camera: Luca Lucchesi
Sound: Francesco Vitaliti
Editor: Edoardo Morabito
Original Soundtrack by: Roy Paci
Producers: Wim Wenders, Léa Germain
Produced by: Wim Wenders, Road Movies
Co-Produced by: Eric Friedler, Silke Schütze (NDR)
Funded by: FFA nordmedia, Regione Sicilia, Sicilia Film Commission
German Distribution: Filmwelt Verleihagentur
World Sales: filmdelights
ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
https://vimeo.com/lucalucchesi
https://www.facebook.com/aBlackJesusFilm/
http://www.augenschein-filmproduktion.de/en/films/detail/schule-schule-die-zeit-nach-berg-fidel.html
