από τον σιν-ένοχο Νικόλαο Ε. Καββαδία
Το Φεστιβάλ Ντοκυμανταίρ Κοπεγχάγης (CPH: DOX) γιορτάζει τα εικοσάχρονά του. Και το γιορτάζει με τρόπο λαμπρό, αλλά καθαρά κινηματογραφικό.
Οι 13 παγκόσμιες πρεμιέρες (!!!) του Διεθνούς Διαγωνιστικού και οι 13 ταινίες του Τμήματος “Artists & Auteurs” μιλάνε από μόνες τους γιά την λαμπρότητα της Γιορτής.
Μιά από τις 13 ταινίες του “Artists & Auteurs” είναι το ντοκυμανταίρ “Η Φανταστική Χώρα Μου” (“Mi país imaginario”) του σπουδαίου 81χρονου Τσιλιάνου σκηνοθέτη Πατρίσιο Γκουζμάν (Patricio Guzmán).
Αρχικά να ξεκαθαρίσω, ότι προβληματίσθηκα αρκετά γιά το ποιά είναι η σωστή απόδοση του “Mi país imaginario” στην ελληνική γλώσσα: “Η Χώρα της Φαντασίας Μου” ή “Η Φανταστική Χώρα Μου”?
Ενώ η δεύτερη μοιάζει να μην διαφέρει από την πρώτη, νομίζω, ότι αποδίδει πιστότερα μιά χώρα σαν το Τσίλι.
Στα πρώτα τρία λεπτά του ντοκυμανταίρ, κι ενώ προβάλλονται αποσπάσματα από το ασπρόμαυρο “El primer año”, πρώτη ταινία του σκηνοθέτη, ακούγεται ο Γκουζμάν να εξομολογείται:
“Σαν νεαρός σκηνοθέτης ήμουν τυχερός, γιατί ο Κρις Μαρκέρ πέρασε από την Χιλή και είχε την ευκαιρία να δει την ταινία μου “El Primer Ano”, που έχει να κάνει με τους πρώτους μήνες του Αλιέντε στην Εξουσία.
Του άρεσε τόσο πολύ, που φρόντισε να της βρει διανομή στην Γαλλία και να προβληθεί στις κινηματογραφικές αίθουσές της.
Ανταλλάξαμε πολλά γράμματα. Γιά μένα ήταν σαν να σπούδαζα κινηματογράφο διά αλληλογραφίας. Ήμουν ευτυχισμένος!
Αργότερα όταν κάναμε την “Μάχη της Χιλής” μου έδωσε μιά συμβουλή, που δεν την ξέχασα ποτέ: “Εάν θες να κινηματογραφήσεις μιά φωτιά, πρέπει να είσαι εκεί, όταν θ’ ανάψει η πρώτη φλόγα”.
Και συνεχίζει: “Αυτή την φορά δεν μπόρεσα να είμαι παρών όταν άναψε η πρώτη φλόγα. ‘Εφτασα με την κάμερά μου ένα χρόνο μετά. Ήταν σαν ο Ουρανός να έβρεχε πέτρες”.
Αυτές οι πέτρες, υπολείμματα λες ενός μετεωρίτη, που έπεσε ξαφνικά στο Σαντιάγο, μπροστά στην κάμερα του Γκουζμάν μοιάζουν με τα πρόσωπα των νεαρών εξεγερμένων,που δεν είχαν απολύτως κανένα άλλο όπλο απέναντι στους πάνοπλους στρατιώτες.
Πότε, όμως, άναψε η πρώτη φλόγα?
Τον Οκτώβριο του 2019 η τιμή των εισιτηρίων του Μετρό αυξάνεται κατά τριάντα πέσος. Πού να ήξερε ο τότε Πρόεδρος Sebastián Piñera, πού θα οδηγούσε αυτή η αύξηση!
Όχι μόνο δεν θα την έκανε, αλλά ούτε, καν, θα την σκεπτόταν!
Η νεολαία θα αρχίσει να πηδάει πάνω από τις μπάρες, αρνούμενη να πληρώσει εισιτήριο. Όταν οι Αστυνομικές Δυνάμεις θα προσπαθήσουν να επιβάλουν την τάξη με τον γνωστό τρόπο τους,
η φλόγα θα γίνει φωτιά μεγάλη. Η νεολαία, φωνάζοντας “Φτάνει, πιά!” είναι αποφασισμένη να φέρει την αλλαγή.
Θα ακολουθήσουν εμπρησμοί σιδηροδρομικών σταθμών, τραίνων, λεωφορείων και καταστημάτων. Είναι Παρασκευή, 18 Οκτωβρίου. Η ημέρα, που άναψε η φλόγα.
Στις 19 Οκτωβρίου ο Piñera έντρομος θα κηρύξει την χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και θα “κατεβάσει” τον Στρατό στους δρόμους. Στις 25 Οκτωβρίου 1.200.000 εξεγερμένοι θα πλημμυρίσουν τους δρόμους του Σαντιάγο και θα τραβήξουν γιά την Plaza Baquedano (γνωστή σαν Plaza Italia), που έχει από την προηγούμενη εβδομάδα μετονομασθεί σε “Πλατεία Αξιοπρέπειας” (Plaza de la Dignidad).
Πρόκειται γιά την μεγαλύτερη διαδήλωση, που έγινε ποτέ στο Τσίλι. Η φλόγα της Εξέγερσης έχει ανάψει γιά τα καλά!
Ο Γκουζμάν θα έρθει στο Σαντιάγο ένα χρόνο μετά το πρώτο άναμμα.
Η νεολαία και, κυρίως, οι νεαρές μητέρες, που μεγαλώνουν μόνες τους κι εντελώς αβοήθητες τα μικρά παιδιά τους, είναι αποφασισμένες να φέρουν πίσω την Δημοκρατία.
Ο Γκουζμάν διηγείται με μοναδική μαεστρία το Χρονικό της Εξέγερσης. Στο ντοκυμανταίρ υπάρχουν εξομολογήσεις μόνο γυναικών.
Γυναίκες σαν την φοιτήτρια Catalina Gaay, την συγγραφέα Nona Fernández, την εθελόντρια διασώστρια “Kitty”, ,την δημοσιογράφο Monica González, την Υπεύθυνη Καταυλισμού Maria Jose Diaz,
την σκηνοθέτιδα Maria Jose San Martin, την πολιτειολόγο Claudia Heiss, την γιατρίνα Natalia Henriquez, την σκακίστρια Damaris Abarca, την ψυχολόγο Allondra Carrillo, την φοιτήτρια Valentina Miranda και την ακτιβίστρια και υπερασπίστρια των δικαιωμάτων των Ιθαγενών Elisa Loncón.
Ο σκηνοθέτης με τα κοντινά του, στην κυριολεξία, χαϊδεύει τα πρόσωπά τους, ενώ φωτογραφίες και κινούμενες εικόνες από την εξέγερση, παρεμβάλλονται ανάμεσα στις εξομολογήσεις των εξεγερμένων γυναικών.
Κάπως έτσι, ο Γκουζμάν θα δημιουργήσει ακόμα ένα σπουδαίο ντοκυμανταίρ, πολύτιμο χρονικό γιά μιά Εξέγερση, που οδήγησε στην δημιουργία νέου Συντάγματος και την εκλογή του 37χρονου
Gabriel Boric ως νέου Προέδρου.
Στο τέλος της ταινίας ο Γκουζμάν ξανακάνει κοντινό στις πέτρες, το μοναδικό όπλο των νικητών, ενώ ακούγεται η φωνή του: “Πάνω σε αυτές τις πέτρες θα μπουν οι βάσεις γιά να χτίσει το Τσίλι το νέο του σπίτι”.
Την Τετάρτη, 14 Ιουλίου του 2021, στις 9 το βράδυ, προβλήθηκε στον αυτοσχέδιο Θερινό Κινηματογράφο “Σινέ Παντάνασσα” από τον “γυμνό Οφθαλμό” και το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκυμανταίρ Πελοποννήσου το ντοκυμανταίρ “Σταθερό πλάνο – 100 κινηματογραφικές λήψεις στην Πλατεία Αξιοπρέπειας” (Plano Fijo – 100 registros en torno a Plaza de la Dignidad) του Cristián Pérez Reyes. Αυτό το ντοκυμανταίρ ήταν το άναμμα της φλόγας γιά τους γυμνούς οφθαλμούς μου.
Το ντοκυμανταίρ του Γκουζμάν είναι η φωτιά, που ακολούθησε!
Είναι, όμως, και μιά πικρή υπενθύμιση γι’ αυτό, που δύσκολα μπορεί να συμβεί στην χώρα μου.
Η Ελλάδα είναι περισσότερο “Η Χώρα της Φαντασίας Μου” και λιγότερο έως καθόλου “Η Φανταστική Χώρα Μου”…
υ.γ.: H AMA FILMS των αδερφών Στεργιάκη θα διανείμει την ταινία στις Ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες την ερχόμενη κινηματογραφική περίοδο.Όπως, ακριβώς, είχε κάνει με τις τελευταίες ταινίες του σπουδαίου Τσιλιάνου δημιουργού ( “Οροσειρά των Ονείρων” – La cordillère des songes, 2019, “Το Μαργαριταρένιο Κουμπί” – El botón de náca, 2015, “Νοσταλγώντας το Φως” – Nostalgia de la luz, 2010).
τρέηλερ ταινίας:
ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
https://cphdox.dk/film/my-imaginary-country/
https://en.unifrance.org/movie/53091/my-imaginary-country
https://cineuropa.org/en/interview/426218/
https://www.patricioguzman.com/
https://vimeo.com/patricioguzman
